نشست خبری رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات به مناسبت پنجاهمین سالگرد تاسیس این پژوهشگاه اجرا شد.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، دکتر وحید یزدانیان بامداد امروز(شنبه، دو اسفند) در نشستی خبری که به شکل مجازی برگزار شد، با اشاره به نقش مهمی که این مرکز در روند سازندگی کشور داشته است، عنوان کرد: پنجاه سال پیش قدیمی ترین مرکز تحقیقاتی ارتباطات و فناوری اطلاعات در منطقه با همکاری مشترک دولت ایران و ژاپن پایه گذاری شد. فندانسیون خوبی در سالهای پیش از پیروزی انقلاب با تلاش پژوهشگران گذاشته شد و در بعد انقلاب این مساله استمرار پیدا کرده است.
فعالیت های این مرکز در دهه نخست انقلاب منجر به دستاوردهای بزرگی شده است. محصولاتی که نام آنها آشنا است و تعداد قابل توجهی از این محصولات، تولید شده و در شبکه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور مورد استفاده قرار گرفته است.
وی با اشاره به تعدادی از این محصولات اظهار داشت: نمونه میکروکامپیوتر لاله را در سال ۶۴ و همین طور پروژه مودم در سال ۱۳۶۰ نمونه هایی از آنها هستند. پی سی ام های هشت کاناله که مورد نیاز کشور بوده است، در این مرکز ایجاد می شود. در حوزه رادیویی نیز کارهای خوب و قابل توجهی انجام می گیرد. تحقیقات حوزه الکترونیک ما نیازمند دستگاههای آزماینده بردها بود و «میزان ۲۰۰۰» بنابراین طراحی و ساخته شد. در سالهای ۶۶ و ۶۷ کشور در راه سازندگی نیازمند مراکز مخابراتی بوده و مطالعات سوئیچ شروع می شود و مراکز بومی مخابراتی سوئیچ طراحی و ایجاد می شود. مراکز تلفنی عصر و فجر باهدف دسترسی مراکز کم برخوردار به ارتباطات ساخته می شوند.
یزدانیان با اشاره به شرکت هایی که در حوزه ICT فعالیت می کرده اند و هم اکنون دانش بنیان شده اند، اظهار داشت: این شرکتها با استفاده از ظرفیت آزمایشگاهی مرکز شکل گرفته اند و با استفاده از نیروی انسانی که در مرکز تحقیقات مخابرات ایران در آن دوره فعالیت می کردند و بدنه تولیدکنندگان مخابراتی کشور را تشکیل می داده و می دهند.
وی افزود: نسل های مختلف ارتباطات سیار وقتی وارد کشور می شود، پایلوت آن ابتدا در پژوهشگاه ارتباطات پیاده سازی می شود. طراحی هایی که انجام می شود، با همکاری ها و محوریت این پژوهشگاه بوده و است. نسل ۲.۵ وارد کشور می شود، نسل سه، چهار و نسل پنجم، این ها همگی رشد و بالندگی شان از مرکز تحقیقات مخابرات ایران بوده است.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات اظهار داشت: افتخار این مرکز این است که کار تحقیقاتی صرف انجام نداده و کاری انجام داده که در لبه تکنولوژی بوده و فعالان اجرائی کشور و کسانی که به دنبال توسعه کشور بودند، از این محصولات بهره برده اند. این مرکز فراز و نشیب طی کرده و در زمانی تقریباً تمام کارهای ICT ریشه در اینجا داشته است. در جشنواره های مختلفی شرکت کرده و در آنها درخشیده است. زمانی که جشنواره خوارزمی پایه گذاری شده، در ارکان آن حضور داشته و محصولات آن برنده شده اند و صدر حوزه پژوهش حوزه پژوهش کشور درخشیده و در مقاطعی هم البته در معرض بی مهری و کم مهری هایی بوده و به سمت ادغام و انحلال پیش رفته و خوشبختانه از این فراز و نشیب ها عبور کرده است.
یزدانیان با اشاره به تغییرات ساختاری این پژوهشگاه عنوان کرد: هم اکنون مرکز تحقیقات مخابرات ایران، به پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات تبدیل گشته است و پژوهشکده ها در آن مستقر شده اند. الان ما سه پژوهشکده کلیدی پژوهشکده ارتباطات، پژوهشکده فناوری اطلاعات و پژوهشکده امنیت داریم. در ساختار جدید ما موضوعاتی مثل هوش مصنوعی بعنوان یک مرکز افزوده شده، موضوع آموزش های تحول دیجیتال بعنوان یک مرکز به وجود آمده و مطالعات راهبردی اطلاعات و فناوری ارتباطات و موضوعات اقتصاد دیجیتال در قالب یک مرکز ذیل پژوهشگاه تاسیس شده است و کارهای راهبردی را در حوزه مطالعاتی و رگولاتوری و اقتصادی در زمینه آینده پژوهی، پیگیری انجام می دهد.
وی با اشاره به دستاوردهای اخیر این پژوهشگاه اظهار داشت: نوسازی ساختاری این پژوهشگاه یکی از دستاوردهای ما بوده است و توانسته ایم با اقتضائات روز تا حدی ساختارها را تغییر دهیم و بر این باور هستیم که حتما باید مجدداً هم باید ساختارهای خود خصوصاً ساختارهای پژوهشی را روزآمد نماییم که قابلیت پاسخگویی به نیازهای بخش را داشته باشیم.
یزدانیان با اشاره به گستردگی و دستاوردهای این پژوهشگاه اظهار داشت: این مجموعه بیش از ۱۲۰ نفر عضو هیئت علمی دارد و بیش از ۲۰۰ نفر پژوهشگر؛ علاوه بر اعضای هیات علمی در این مجموعه فعالیت می نمایند. در ارزیابی عملکرد دستگاه های اجرائی که امسال انجام شد، ما پیشرفت بسیار شایان توجهی داشتیم و پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در میان دستگاه های تابعه ارتباطات و فناوری اطلاعات رتبه سوم را کسب کرده است. این ارزیابی توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور انجام شد و با بررسی فرآیندهای ما و دستاوردهای تخصصی و… در میان دستگاه های تابعه ارتباطات و فناوری اطلاعات پس از ستاد وزارت ICT و پس از شرکت ارتباطات زیرساخت، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات رتبه سوم را کسب نمود که برای ما افتخار بزرگی است و ما معتقدیم که باید رتبه مان بالاتر نیز برود.
وی با عنوان اینکه در این پژوهشگاه در حوزه شبکه ملی اطلاعات زمان و انرژی بسیاری صرف شده است، بیان کرد: یکی از بخش هایی که مطالعات گسترده ای در مورد شبکه ملی ارتباطات انجام داده است، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است و مستندات گسترده ای تهیه شده و در اختیار مراجع ذی صلاح گذاشته شده است و دراین زمینه اسناد راهبردی تهیه شده است. با هدف ارائه کارهای انجام شده بخش ICT خصوصی و دولتی خصوصاً با تمرکز بر بخش خصوصی، پیشران ارائه این محصولات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است. در پاییز امسال نخستین نمایشگاه دستاوردهای شبکه ملی اطلاعات انجام شد و طی روزهای آتی دومین نمایشگاه در همین هفته برگزار می شود و دستاوردهای مربوط به شبکه عرضه خواهد شد. باتوجه به شرایط و پروتکل های بهداشتی بازدید محدود است ولی دعوت نامه ها ارسال شده است.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به گزارش های رصدی که این پژوهشگاه برای وزات ICT آماده کرده است، عنوان کرد: بخش دیگر کار که طی یک سال و نیم اخیر انجام شده، گزارش های رصدی است. وزارت ICT این مطالبه را داشت که از روند تحولات ارتباطات و فناوری اطلاعات در جهان باخبر شود و موضوعات مبتلابه بخش در قالب گزارش های راهبردی تهیه و ارسال شود. حدود ۱۵ و ۱۶ گزارش رصدی وزین تهیه شده و در اختیار وزارت ICT و مراجع ذی صلاح قرار گرفته است. بررسی تاثیر شیوع را در یک سال قبل که موجب بر هم خوردن نظامات کسب وکار جهانی شده و… را مورد بررسی قرار دادیم.
وی اضافه کرد: همین طور مدلهای جدید رگولاتوری را ارائه کردیم و پیشنهاد دادیم که حتما باید مدل رگولاتوری ما تغییر کند و سفارش های مهمی در سیاست های تنظیمی بازار دیجیتال ارائه کردیم. مدلهای ارزیابی کمی و کیفی محتوای الکترونیکی بومی را تهیه و تدوین کردیم. نیاز است که ما بدانیم محتوای بومی که در کشور تولید می شود را به چه صورت باید ارزیابی کرد و مدلهای ارزیابی را پیشنهاد دادیم. در حوزه اینترنت اشیا، فرصت ها و چالش ها را بررسی کردیم و بستری های توسعه IOT را ارائه دادیم. حکمرانی فناوری در عرصه دیجیتال عنوان گزارش دیگری است که ما تدوین و ارائه کردیم. همین طور راهبردهای توسعه خدمات رایانش ابری، موضوع بیگ دیتا و راهکارهای مقابله با قاچاق و سرقت گوشی تلفن همراه، موضوع احصاء طیف های فرکانسی مورد نیاز در نسل پنجم ارتباطات سیار، مطالعات انسانی بخش ۵G را انجام دادیم و به نهادهای سیاست گذار ارسال شده است.
یزدانیان افزود: ما همکاری گسترده ای را با شرکت های تابعه وزارت ICT انجام دادیم و با ارتباطات زیرساخت تفاهمات گسترده ای داشتیم. پایلوت ۵G برای اولین بار طی سال قبل و امسال با همکاری یکی از اپراتورها و یک اپراتور خارجی در پژوهشگاه افتتاح شد. در بحث خودرو های خودران تفاهمات گسترده ای را با ستاد حمل و نقل داشتیم و جزیره کیش بعنوان پایلوت برگزیده شد و پروژه های تحقیقاتی را در زمینه خودرو های هوشمند تدوین کردیم که در حال اجرا می باشد.
دکتر وحید یزدیان در پاسخ به سوالی در مورد کارهای پژوهشگاه در زمینه تحریم ها عنوان کرد: طی سالهای متمادی یکی از نقش هایی که پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات داشته است، در زمینه موضوعات تحریمی بوده. البته ما دو نقش داشتیم یک نقش این است که خدمت فعالان بخش بگوییم که چه چیزهایی نیاز است که آنرا بوسیله وزارت ICT انجام می دهیم. یعنی طی سالهای مختلف، برمبنای نیاز بخش موضوع تحریم را بررسی کردیم و محصولات استراتژیکی که کشور به آنها نیاز داشته را احصاء کردیم و خدمت دوستان عرضه کردیم. بخش دیگر برآورده کردن نیازها است که دراین زمینه ها فعالیت انجام شده است.
وی افزود: یکی از این نمونه ها، چون موضوعی است که مشمول مرور زمان شده است و از محرمانگی نیز خارج شده، موضوع تجهیزات «مالتی پلکسینگ پر ظرفیت نوری» است که برای افزایش ظرفیت شبکه انتقال کشور به شدت مورد نیاز بوده است. محصول استراتژیکی که در فیلد استفاده می شود و تحریم آن ضربه سختی را به شبکه ارتباطی زیر ساختی ما وارد می کرد. مطالعات دراین زمینه انجام شد، محصولات ساخته شد البته با همکاری بخش خصوصی و ما زیرساخت های آزمایشگاهی خودرا در اختیار بخش خصوصی قرار دادیم و همکاری می کردم. نمونه آزمایشگاهی ساخته شد و این نمونه با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت مخابرات بهینه سازی شد و منجر به محصولی شد که بین اهل فن با عنوان DWDM و CWDM شد. DWDM در شبکه ارتباطات زیرساخت کشور در حال استفاده است و کشور دراین زمینه خودکفا شده است. CWDM هم در شبکه مخابراتی کشور استفاده می شود و به خودکفایی دراین زمینه رسیده ایم.
وی اضافه کرد: برای سال آینده یک طرحی را با همکاری سندیکای صنعت مخابرات جلو می بریم. ما با سندیکای صنعت مخابرات وارد گفتگو شدیم و پیشنهاد ما برای سال آینده این است که در تولید و ساخت ۱۰ محصول راهبردی کشور همکاری مشترک داشته باشیم. دراین زمینه سندیکای صنعت مخابرات پیشنهاداتی را برای ما فرستادند و در ابتدای سال آینده این ۱۰ محصول را بعنوان ۱۰ محصول مشترک اعلام خواهیم.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات درباب کارهای این پژوهشگاه در زمینه فناوری بلاک چین اظهار داشت: در زمینه بلاک چین، مطالعات آنرا انجام دادیم ولی در زمینه عملیاتی کردن آن ما پیشنهاد و محصول خاص آنرا به دوستان در دو زمینه ارائه کردیم. یکی در زمینه جلوگیری از سرقت گوشی تلفن همراه بود و مدلی که ما ارائه کردیم، مدل بلاک چین بوده است. مدلی را برای ردیابی گوشیهای مسروقه با استفاده از بلاک چین ارائه کردیم و به سازمان تنظیم مقررات ارسال کردیم. معاون محترم دادستان هم تشریف آوردند و این مدل مورد استقبال این عزیزان هم قرار گرفت که انشالله در سازمان تنظیم مقررات این مدل پیاده سازی خواهد شد.
وی افزود: در حوزه فاینانس و اقتصادی نیزبا توجه به اقتصاد تحریمی یک مدل اقتصادی برای تهاتر باند ارائه کردیم که آن مدل هم برمبنای بلاک چین بوده و این الگو را نیز در اختیار شرکت ارتباطات زیرساخت ارائه کردیم.
دکتر یزدیان با اشاره به اقدامات در حوزه هوش مصنوعی اظهار داشت: ما در پژوهشگاه فعالیتی را تحت عنوان «ذائقه سنجی» انجام می دهیم، سایت های پربازدید را تحلیل می نماییم و ترندهای داغ آنرا استخراج می نماییم. تعدادی از شبکه های اجتماعی را ما تحلیل می نماییم و گزارش موضوعاتی که در این شبکه ها داغ می شود را تدوین می نماییم. همین طور دراین زمینه گزارش های سفارشی نیز انجام می دهیم. مثلا ممکنست موضوعی مشکل مبتلابه کشور باشد مثل یک موضوع اقتصادی در کشور، ما این تحلیل و ذائقه سنجی را انجام می دهیم و نتایج آنرا به صاحب نظران موضوع عرضه می نماییم. در این تحلیل های بیگ دیتا از هوش مصنوعی استفاده می نماییم که در پژوهشگاه بعنوان سامانه ذکاوت شناخته می شود.
وی افزود: برای کاربرد AI ما مطالعاتی را به صورت داخلی انجام می دهیم، همین طور در حال مکاتبه با دستگاه های اجرائی کشور هستیم. AI در کشور ما مغفول است. می تواند تحول در کشور بوجود آورد و آگاهی در مورد آن کم است. قسمتی از فعالان بخش خصوصی در حال استفاده از این تکنولوژی هستند ولی در بخش خصوصی نیز استفاده از این تکنولوژی زیاد نیست. سرویس هایی که دستگاه های کشور ارائه می کنند با استفاده از هوش مصنوعی هدفمندتر می توانند باشند. قسمتی از کارهای ما در این مرکز به این فرهنگ سازی دراین زمینه برمی گردد.
وی اضافه کرد: ما در کشور داده تولید می نماییم ولی این داده ها را در مرحله اول ناشناس نمی نماییم و دیگری اینکه داده ها دسته بندی نمی گردد و در اختیار افراد قرار داده نمی گردد. بخش دوم فعالیت ما تعامل با بخش های مختلف است و ما در حال انتقال داده ها با مرکز هوش مصنوعی خودمان هستیم تا داده های ناشناس شده و دسته بندی شده را جهت استفاده بخش های مختلف کشور آماده نماییم. فعالیت دوم این مرکز استفاده از داده های اپراتوری است که در حال انجام می باشد. با آزادسازی داده های سایر دستگاه های اجرائی و آماده سازی زیرساخت های داده ای، این فعالیت در آینده بیشتر انجام می شود. فعالیت سوم زیرساخت پردازشی و پروژه ای است که آنرا با دانشگاه امیرکبیر تحت عنوان ابررایانه سیمرغ انجام می دهیم که تا آخر سال ارائه سرویس این ابر کامپیوتر انجام خواهد گرفت.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به صحبت هایی که درباب مضرات ۵G مطرح می شود، عنوان کرد: نمی توان روند توسعه کشور را با این بهانه ها متوقف کرد. در زمینه فناوری ۵G ما در حال انجام مطالعات هستیم و به هیچ نوع جمع بندی درباب مضر بودن این فناوری نرسیدیم. ما مدعی نیستیم که هیچ مطالعه ای دراین زمینه نیست. در این نقطه ای که هستیم برخی نظرات دراین زمینه وجود دارد ولی نمی توان با این بهانه ها روند توسعه را متوقف کرد.
وی به شروع مطالعات در زمینه ۶G اشاره نمود و اظهار داشت: در پژوهشگاه مطالعات خودرا با دانشگاه ها شروع کردیم. این مطالعات در لبه تکنولوژی و جزو موضوعات داغ هستند. به لحاظ دانشی، دانش توسعه این فناوری تفاوت های اندکی با نسل های پیشین خود دارد. مقدمه مطالعات این فناوری به صورت پروپوزالی در حال آماده سازی است و از فروردین سال آینده شروع خواهد شد.
دکتر یزدیان درباب کارهای پژوهشگاه در زمینه IOT یا اینترنت اشیا اظهار داشت: یک سری ملاحظات امنیتی در جهان درباب IOT وجود دارد و مطالعات مختلفی در مورد آن انجام شده است. با همکاری سازمان فناوری اطلاعات ما موضوع اطفا حریق جنگل ها بوسیله این فناوری را به جدیت پیگیری کردیم و در اختیار شرکت های بخش خصوصی قرار دادیم. به جهت اینکه فناوری IOT در کشور توسعه پیدا کند، نیاز به مطالعات امنیتی وجود دارد. ما برخی مطالعات را انجام دادیم و در اختیار مسئولین قرار دادیم و توسعه IOT در آینده در کشور انجام خواهد گرفت.
وی به پایلوت خودرو های خودران در جزیره کیش اشاره و تصریح کرد: اتفاقی که در کیش حوزه خودرو های هوشمند در حال انجام می باشد، عملا کاربردی از IOT است. در حال توسعه خودروی خودران هوشمند در جزیره کیش با همکاری ستاد حمل و نقل هوشمند هستیم و منطقه آزاد کیش، عملا پایلوتی برای این مساله است. این فناوری باتوجه به موضوعات امنیتی در کشور گسترش پیدا خواهدنمود و مشکل خاصی هم دراین زمینه وجود ندارد، فقط یک ملاحظاتی است که باید به آنها توجه گردد.
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات ضمن تشریح مراحل دستیابی به این فناوری اظهار داشت: توسعه خودرو خودران هوشمند، مراحل مختلفی دارد. با سایپا به تفاهم رسیدیم که در زمینه خودرو هوشمند همکاری داشته باشیم. مرحله اول در توسعه خودرو خودران هوشمند، استفاده از ماژول های هوشمند در خودرو های فعلی است که خودرو از یک خودرو مکانیکی به خودرو الکتریکی تبدیل گردد و ماژول های الکتریکی روی آن نصب شود. مرحله بعد خودرو تمام الکتریکی است که همچنان از راننده استفاده می نماید. پس از این مرحله کم کم هوشمند سازی اتفاق می افتد و ماژول هایی که در اختیار راننده است حذف شده و ماژول های هوشمند به آن اضافه می شود و نهایتا در یک بازه زمانی مثلا ده ساله ما به یک خودروی خودران دست پیدا می نماییم.
وی اضافه کرد: ما در این راه قدم اول همکاری را با سایپا برداشتیم و برای الکتریکی کردن یک سری ماژول ها اقدام کردیم و طراحی یک سری ماژول ها، پک کردن ماژول ها و… شروع کردیم. آنها در حال الکتریکی کردن یکی از محصولاتشان هستند که ما برای بهینه کردن آن اعلام آمادگی کردیم. اندک اندک در این راه پیش خواهیم رفت و حداقل پنج تا ۱۰ سال نیاز داریم تا به خودرو خودران هوشمند برسیم.
دکتر یزدیان به اقداماتی که در حوزه فضا در پژوهشگاه انجام شده اشاره نمود و اظهار داشت: تارگت و هدف ما ماهواره ژئو است ولی ما در زمینه ماهواره لئو نیز کارهایی انجام دادیم و این مطالعات را گامی می دانیم برای رسیدن به ماهواره ژئو. دو پروژه ایستگاه زمینی و محموله مخابراتی باند KU برای ماهواره ناهید ۲، پروژه ای بود که در اواخر سال ۹۵ آغاز شد و امسال بطور کامل به پژوهشگاه فضایی تحویل گردید. این محموله مخابراتی هر روز از فضای بالای کشور عبور خواهدنمود. طراحی به این صورت ست که ماهواره در دید دو ایستگاه زمینی قرار بگیرد و ارتباط بین این دو ایستگاه را برقرار کند. این پروژه را ما تحویل پژوهشگاه فضایی دادیم. بدین سبب ایستگاه زمینی و محموله مخابراتی باند KU برای اولین بار در کشور پروژه اش تعریف، اجرا و تحویل گردید.
وی افزود: پروژه دیگری که در حال انجام هستیم مدل مهندسی تک ترنسپوندری باند KU است و مدل کیفی دو ترنسپوندری باند KU برای ماهواره های زمین آهنگ است. به دانش فنی مدل مهندسی تک ترانسپوندری رسیدیم ولی برای دو ترنسپوندری اول باید مدل کیفی را توسعه بدهیم و بعد سراغ مدل مهندسی برویم. این پروژه طراحی و ساخت آن انجام شده و در حال تست است. ۶۰ تا ۷۰ درصد تست ها با موفقیت انجام شده ولی پروسه این تست ها طولانی است. این مساله گام مهمی در زمینه توسعه دانش کشور در زمینه ماهواره های زمین آهنگ است و پیشران توسعه ارتباطی کشور خواهد بود.
رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در آخر درباب لزوم انتخاب نحوه حکمرانی فضای مجازی اظهار داشت: در زمینه حکمرانی فضای مجازی ما باید تکلیف خودمان را مشخص نماییم که ببینیم کجای طیف قرار گرفته ایم. می خواهیم حکمرانی بر فضای مجازی داشته باشیم؟ حکمرانی در فضای مجازی داشته باشیم؟ یا حکمرانی بوسیله فضای مجازی داشته باشیم. مطالعه ای که ما انجام دادیم نشان داد که این سه مفهوم در دنیا وجود دارد و کشورهای مختلف دنیا یکی از این سه مسیر را انتخاب نموده اند. تنوع دیدگاه در مورد این مساله در کشور ما وجود دارد و این تنوع دیدگاه و انتخاب های گوناگون به توسعه کشور لطمه خواهد زد. بالاخره باید بررسی انجام دهیم و یک الگو را انتخاب نماییم و انجام انتخاب نیازمند بررسی های کارشناسی است. ما به دنبال کرسی حکمرانی فضای مجازی رفتیم و در این مجموعه این کرسی را افتتاح کردیم. سلسله نشست های حکمرانی فضای مجازی را در کشور برگزار کردیم و خوراک فکری برای آنها فراهم کردیم. پروژه حکمرانی فضای مجازی را نیز در پژوهشگاه شروع کردیم و تا یک ماه و نیم آینده نتایج این پروژه بعنوان یک سند منتشر خواهد شد. البته ما در پژوهشگاه سند تحول دیجیتال را نیز با همکاری یکی از دانشگاه های بزرگ کشور تعریف کردیم و در اختیار وزارت ICT قرار دادیم
