به گزارش خط رند ۹۱۲، داده های فضاپیمای «GRAIL» ناسا، ذخایر بزرگی را از سنگ معدنی آهن-تیتانیوم در اعماق سطح ماه پیدا کرده اند که نشان داده است بقایای سیاره «تیا» قمر زمین را ایجاد کرده اند.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، یک پژوهش در رابطه با سنگ معدنی فلزی اعماق ماه، شواهد جدیدی را عرضه کرده که نشان می دهند قمر طبیعی زمین مدت ها پیش در اثر برخورد یک سیاره باستانی به زمین شکل گرفته است.
به نقل از دیلی میل، این برخورد بین سیاره ای که مدت ها نظریه پردازی شده بود و دانشمندان معتقدند حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش رخ داده است، سیاره ای به اندازه مریخ به نام «تیا»(Theia) را توصیف می کند که بعد از برخورد با زمین، به قطعات گدازه داغ تبدیل شد.
باآنکه به نظر می آید که بعضی از بقایای سیاره تیا به صورت حباب های متراکم و بزرگ در اعماق آفریقا و صفحات تکتونیکی اقیانوس آرام مدفون شده اند اما به قول دانشمندان، شواهد در خصوص اینکه سایر بقایای تیا بعد از این سقوط کجا رفته اند، مبهم باقی مانده است.
حالا داده های جدید فضاپیمای «GRAIL» ناسا، ذخایر بزرگی را از سنگ معدنی آهن-تیتانیوم در اعماق سطح ماه پیدا کرده اند که نشان داده است بقایای دیگر تیا در واقع قمر زمین را ایجاد کرده اند.
«آدرین بروکت»(Adrien Broquet) ژئوفیزیک دان سیاره ای در «مرکز هوافضای آلمان»(DLR)، یافته های GRAIL را مسحورکننده توصیف کرد.
مقاله جدید گروه بروکت روی ناهنجاری های گرانشی در اعماق سطح ماه متمرکز شده است. این ناهنجاری ها، محفظه های متراکم و سنگین از ماده هستند که توسط سنسورهای فضاپیمای GRAIL شناسایی شده اند. بروکت اظهار داشت: تحلیل این تغییرات در میدان گرانشی ماه به ما امکان داد که زیر سطح ماه را بررسی نماییم و ببینیم چه چیزی زیر آن نهفته است.
فضاپیمای GRAIL زیر پوسته ماه در ناحیه بین پوسته و هسته که گوشته نام دارد، دو ناحیه متراکم را شناسایی کرد که با ذخایر ایلمنیت تیتانیوم-آهن مطابقت دارند. در صورت درست بودن نظریه برخورد تیا میتوان اظهار داشت که این ذخایر وجود دارند.
بعد از برخورد احتمالی تیا با زمین و بعد از آنکه قطعاتی از این سیاره گمشده در اعماق پوسته زمین مدفون شدند، حوضچه های گدازه مذاب سرشار از تیتانیوم و آهن سنگین روی سطح ماه، به سمت هسته آن فرو رفتند و سنگ های سبک تر را به سمت بالا راندند. «جف اندروز هانا»(Jeff Andrews-Hanna) ژئوفیزیک دان لابراتوار قمری و سیاره ای «دانشگاه آریزونا»(UArizona) اظهار داشت: قمر ما به معنای واقعی کلمه زیر و رو شد.
مدلهای کامپیوتری عرضه شده توسط «نان ژانگ»(Nan Zhang) پژوهشگر «دانشگاه پکن»(PKU)، چارچوب اصلی این نظریه را عرضه کردند که ماده غنی از تیتانیوم در اعماق ماه وجود دارد و در نتیجه آن میتوان اظهار داشت که منشا ماه، تکه هایی از سیاره تیا است.
اندروز هانا اظهار داشت: وقتی پیشبینی های مدل را دیدیم، گویی همه چیز برای ما روشن شد. زمانیکه به تغییرات ظریف در میدان گرانشی ماه نگاه می نماییم، دقیقاً همان الگو را می بینیم که یک شبکه از مواد متراکم را زیر پوسته پنهان می کند.
در پژوهش های صورت گرفته روی زمین، دو ناحیه متراکم و غیرعادی در گوشته سیاره ما بررسی شده اند که «LLVP» نام دارند و به این نظریه اعتبار داده اند که برخورد بین سیاره ای تیا، قمر ما را بوجود آورده است. یکی از دو LLVP زیر صفحه تکتونیکی آفریقا و دیگری زیر صفحه تکتونیکی اقیانوس آرام قرار دارد که تجهیزات لرزه نگاری مشابه آن چه برای تشخیص زمین لرزه استفاده می شوند، آنها را بررسی می کنند.
وجود آنها زمانی مشخص شد که زمین شناسان دریافتند امواج لرزه ای به صورت قابل ملاحظه ای در عمق ۲۹۰۰ کیلومتری دو منطقه کاسته می شود و با سایر نقاط زمین متفاوت می باشد. دانشمندان معتقدند مواد موجود در این دو LLVP بین دو تا ۳.۵ درصد متراکم تر از گوشته اطراف زمین هستند.
سال گذشته، گروهی از پژوهشگران به سرپرستی «موسسه فناوری کالیفرنیا»(Caltech) به این ایده رسیدند که دو LLVP می توانند از مقدار کمی از مواد تیا تکامل یافته باشند که به گوشته پایینی زمین باستانی وارد شده است.
برای تأیید این موضوع، آنها از پروفسور «هونگپینگ دنگ»(Hongping Deng) پژوهشگر «رصدخانه نجوم شانگهای»(SHAO) کمک خواستند تا این ایده را با کمک روش های پیشگامانه خود در دینامیک سیالات بررسی کند.
دنگ بعد از اجرای یک مجموعه شبیه سازی دریافت که به دنبال برخورد، مقدار قابل توجهی از مواد تیا -حدود دو درصد از جرم زمین- به گوشته پایینی سیاره باستانی زمین وارد شده است.
«کیان یوان»(Qian Yuan) ژئوفیزیک دان موسسه فناوری کالیفرنیا و از پژوهشگران این پروژه اظهار داشت: با تحلیل دقیق طیف گسترده تری از نمونه های سنگ، همراه با مدلهای برخورد و مدلهای تکامل زمین می توانیم ترکیب مواد و پویایی مداری زمین اولیه را استنباط نماییم.
پژوهش آنها سال قبل در مجله «نیچر»(Nature) به چاپ رسید.
بروکت امیدوار است که مأموریت های آتی ناسا به ماه، مانند مأموریت های برنامه ریزی شده برای برنامه «آرتمیس»(Artemis) بتوانند بررسی های لرزه ای مشابهی را انجام دهند و نخستین داده های لرزه ای از ماه را برای تأیید بهتر نظریه برخورد تیا ارائه نمایند.
وی ادامه داد: مأموریت های آینده، امکان بررسی بهتر هندسه این ساختارها را فراهم می کنند.
این پژوهش در مجله «Nature Geoscience» به چاپ رسید.
