به گزارش خط رند ۹۱۲، رئیس فرهنگستان علوم اظهار داشت: تخصص گرایی و عمیق شدن نمی تواند چالش های بزرگ و معضلات بزرگی را که در قرن بیست و یکم بشریت را تهدید می کند، برطرف کند؛ ازاین رو به همگرایی علوم برای حل چالش ها نیاز داریم.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، دکتر محمدرضا مخبردزفولی در رابطه با همگرایی در علوم اظهار نمود: اگر بپذیریم که انقلاب اول در جریان علم جهانی، زیست شناسی سلولی و مولکولی است و انقلاب دوم را ژنومیکس بدانیم، اساسا انقلاب سوم که از سال ۲۰۰۰ به بعد شکل گرفت است، انقلاب همگرایی علم و فناوری است یا به عبارتی علوم و فناوری های مختلف است.
وی ادامه داد: منظور از همگرایی در علوم و فناوری ها اینست که با وجود ارتباط نداشتن ظاهری شاخه های مختلف علمی و فناوری، آنها را در زمینه های خاصی مرتبط نماییم. باوجود نظریات متفاوت محققان، تلاش می شود که با این ارتباط و پیوستگی که اتفاق می افتد یک چالش مهم تحقیقاتی در سطح منطقه ای و جهانی حل شود. راه اندازی میان رشته ای ها و چندرشته ای ها تا فرارشته ای ها در زمینه علوم و استفاده از تکنولوژی های متعدد در زمینه های علمی مثال هایی از این همگرایی است.
رئیس فرهنگستان علوم بیان نمود: وقتی گفته می شود علوم شناختی، متخصصان و محققان در زمینه های مختلف سلامت و بهداشت علوم پزشکی همچون فیزیولوژیست ها، متخصصان اعصاب، روانشناسان و فیلسوفان نقش آفرینی می کنند و آنهایی که بحثشان انسان شناسی است هم مداخله می کنند. این تنوع از گرایش های مختلف علمی در مورد یک مبحث مشترک تحت عنوان علوم شناختی برای بشریت نتیجه بخش خواهد بود.
دکتر مخبردزفولی افزود: قرن بیستم دوره تخصص گرایی و عمیق شدن در یک مبحث و تخصص خاص بود و با این تجربه اندوخته شده علم جهان، به قرن بیست و یکم وارد شدیم و این نتیجه حاصل شد که عمیق شدن در یک مبحث خاص، گره گشایی نمی کند، این چالش ها و معضلات در اقتصاد، سلامت، تجارت و در مباحث پایه مانند زیست شناسی، مسائل در رابطه با علوم مهندسی وجود دارد، بنابراین اسم آنرا «انقلاب سوم» گذاشتند.
وی افزود: با تنوع علوم و فناوری ها که دستمایه بشریت و جریان بزرگ علمی کشور است، بدون شک اتفاقات بزرگی در قرن بیست و یکم اتفاق خواهد افتاد. نمونه بارز لزوم همگرا شدن علم و فناوری در قرن بیست و یکم را در دوران کرونا مشاهده کردیم. در این دوران از علوم مهندسی، علوم پایه، علوم پزشکی و متخصصان در رابطه با بیوتکنولوژی و… با هم ادغام شدند و از همه توانمندی های خودشان در ساخت واکسن استفاده کردند. اگر بخواهیم در جریان آینده جهانی نقش آفرینی نماییم، باید تفکراتمان را در علوم تغییر بدهیم.
رئیس فرهنگستان علوم خاطرنشان کرد: دیگر جریان سنتی علم جوابگوی نیازهای بشر قرن بیست و یکم نیست، بنابراین در پزشکی، مهندسی، علوم پایه، کشاورزی، خدمات، تجارت، اقتصاد و علوم انسانی باید رشته های جدید علمی تعریف نماییم. اگر این اتفاق تجمیعی شکل بگیرد، جریان علوم انسجام خودش را پیدا می کند.
وی تصریح کرد: این رویکرد باید آغاز و تبلیغ و ترویج شود، البته حتما در این راه اختلافاتی پیش می آید و اختلافاتی ایجاد می شود که مانع کار علمی است، اما باید به این چالش ها غلبه نماییم و وفاق ایجاد نماییم تا از جریان جهانی عقب نمانیم.
دکتر مخبردزفولی بیان نمود: ما باید در این راه فرهنگ سازی نماییم و با تلاش موانع را برداریم. به نظر می رسد مرز بین علوم درحال برداشته شدن است یا برداشته شده است، بنابراین مقاومت کردن در این امر دردی را دوا نمی کند، چون این موج جهان گیر است و رشته ها و تعاریف جدید علوم و آموزش های جدید مورد نیاز بشر قرن بیست و یکمی بلاشک جایگزین رشته های سنتی، گرایش های سنتی، آموزش های سنتی و روش های سنتی خواهد شد.
وی تصریح کرد: بعضی ها پیشبینی می کنند که قرن بیست و یکم جهان نوینی شکل خواهد گرفت که سرشار از اکتشاف، اختراع، نوآوری و خلاقیت است، این جهان که توأمان دانایی و همگرایی را رقم می زند، می تواند نویدبخش ارتباطات بین المللی برای همه دانشمندان و نتیجه بخش شدن حاصل کار آنها برای رفاه و سعادت و آینده خوب بشریت باشد، البته هر جامعه ای هم باید برای دانشمندان خود به صورت ویژه این نگاه و توجه و نقش آفرینی را داشته باشد.
منبع: خط رند ۹۱۲
