خط رند ۹۱۲: آژانس فضایی اروپا کاوشگر جویس خودرا با هدف نهایی کشف حیات در قمرهای یخی سیاره مشتری با موفقیت به فضا پرتاب کرد.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از یورونیوز، پرتاب این فضاپیما روز گذشته، پنج شنبه، به سبب بدی آب و هوا و خطر وجود صاعقه در منطقه پرتاب به تعویق افتاده بود. این فضاپیمای ۶ تُنی ساعت ۱۴: ۱۵ دقیقه به وقت فرانسه از منطقه گویان این کشور سوار بر موشک آریان ۵ به فضا رفت. این همان موشکی است که تلسکوپ جیمز وب ناسا را در سال ۲۰۲۱ به فضا برد. فضاپیمای «جویس» ۲۸ دقیقه بعد از بلند شدن در ارتفاع ۱۵۰۰ کیلومتری از موشک جدا شد و سفر طولانی خودرا به سمت سیاره مشتری در ۶۲۸ میلیون کیلومتری کره زمین شروع کرد. جوزف اشباخر، مدیر کل آژانس فضایی اروپا، اظهار داشت: «این یکی از پیچیده ترین فضاپیماهایی است که تابحال به منطقه بیرونی منظومه شمسی فرستاده شده است.» سیاره های بیرونی سامانه خورشیدی ما که شامل مشتری، زحل، اورانوس و نپتون می شوند، آن دست از سیاره های گازی هستند که بیرون از کمربند سیارک ها در حد فاصل مدار مریخ و مشتری قرار گرفته اند. فضاپیمای جویس که توسط شرکت ایرباس طراحی شده مجهز به ۱۰ ابزار علمی شامل دوربین نوری، طیف سنج، رادار، ارتفاع سنج، مغناطیس سنج و غیره است که ازطریق یک پوشش عایق چندلایه در مقابل دمای شدید محافظت می شود. کاوشگر باید با مانورهای پیچیده از نیروی جاذبه سیارات دیگر همچون منجنیق استفاده نماید. جویس در این راه گرانشی پیش از این که به سمت قمرهای مشتری برسد ابتدا به سمت مدار ماه-زمین خواهد رفت و از آن جا به سفر خود به دوردست ها ادامه خواهد داد، به سیاره زهره (در سال ۲۰۲۵) و پس از آن باردیگر به سمت زمین (سال ۲۰۲۹) و در نهایت به سمت قمرهای سه گانه مشتری که حدود ۴۰۰ سال پیش توسط گالیله کشف شد. دانشمندان احتمال می دهند در زیر سطح یخی این قمرها آب، به عنوان سرمنشأ حیات، می تواند وجود داشته باشد. جوزف اشباخر، رییس آژانس فضایی اروپا، در این خصوص می گوید: «ماموریت های فضایی قبلی وجود یک اقیانوس غول پیکر را به عمق چند ده کیلومتر، بسیار عمیق تر از اقیانوس های روی زمین، در میان دو پوسته ضخیم یخی قمر نشان داده اند.» جویس با هزینه ۱.۶ میلیارد یورو نخستین فضاپیمای اروپایی برای کاوش سیاره ای بیرونی در منظومه شمسی است. جویس (JUICE) مخفف کاوش قمرهای یخی مشتری (the Jupiter Icy Moons Exploration) است. مشتری (ژوپیتر) عظیم ترین سیاره منظومه شمسی است این سیاره گازی غول پیکر بالاترین سرعت چرخش را دارد. فضاپیمای جویس (JUICE) آژانس فضایی اروپا ماموریت دارد به محلهای دور از دسترس منظومه شمسی سفر کند. این فضاپیما مقرر است مسافت ۸۸۴ میلیون کیلومتری را تا سیاره مشتری و قمرهایش بپیماید. هنگامی که جویس حوالی سال ۲۰۳۱ به مدار مشتری می رسد، ده صفحه بزرگ خورشیدی و همین طور مغناطیس سنج خود که برای شناسایی عناصر اطراف است را باز می کند. این فضاپیما حول ژوپیتر و سه قمر آن یعنی کالیستو، اروپا و گانیمد پرواز خواهدنمود و بعد از آن به مدار گانیمد رفته و برای چندسال در آن مدار می چرخد. برای اینکه این قمر مشتری مورد توجه ویژه دانشمندان آژانس فضایی اروپا است. کارولین هارپر، رییس علوم فضایی در آژانس فضایی بریتانیا باور دارد که این فضاپیما بر فرضیه وجود اقیانوس نمکی در زیر سطح گانیمد صحه خواهد گذاشت. وی می گوید: «اگرچه جویس برای جستجوی حیات روی یک قمر یخی طراحی نشده است، اما اگر قرار باشد در نقطه دیگری از منظومه شمسی بدنبال حیات باشیم، شانس وجود آن در زیر یخ است. اگر اقیانوسی هم وجود داشته باشد زیر یخ یکی از آن قمرها قرار دارد. بدین سبب بسیار جالب است که بگردیم و ببینیم آیا آنچه را که انتظار داریم پیدا می نماییم یا نه، آیا اقیانوسی نمکی در زیر پوسته یخی وجود دارد که بتواند شرایط ضامن حیات داشته باشد؟» ماموریت این فضاپیما از سویی کشف این است که آیا سیاره های قابل سکونت دیگری همچون زمین در اطراف سیاره های غول آسایی چون مشتری وجود دارند یا خیر و از جانب دیگر فراهم آوردن شناختی از ساختار داخلی قمرها و بررسی احتمال وجود مواد لازم برای وجود حیات بالقوه در آنها است. بااینکه جویس بر روی هیچ یک از قمرها فرود نخواهد آمد اما ابزاری که همراه دارد اطلاعات مهمی درمورد احتمال وجود حیات در آن جا به ما می دهد. مغناطیس سنجی که توسط دپارتمان فیزیک کالج سلطنتی لندن طراحی شده، با اندازه گیری میدان های مغناطیسی حول مشتری و قمرهایش می تواند اطلاعات مفیدی درباره ی دیگر سیاره های غول پیکر گازی فرای منظومه شمسی در اختیار ما بگذارد. میدان مغناطیسی ژوپیتر هزاران برابر قویتر از زمین است و آنرا از گزند توفان های خورشیدی حفظ می نماید. میشل دوئرتی، استاد علوم فضایی کالج سلطنتی لندن می گوید: «ما می خواهیم بفهمیم که ساختار درونی قمرها چگونه است و آیا مواد لازم برای سکونت پذیری بالقوه در آنها وجود دارد یا نه. اما دلیل دیگر اهمیت ساختار گانیمد برای ما این است که فکر می نماییم ساختار درونی گانیمد کلاس جدیدی از دنیایی آبی است.» وی می افزاید: «در پایان ماموریت به مدار پیرامون گانیمد می رویم و این به ما اجازه می دهد عمق اقیانوس و غلظت نمک درون آن و در نتیجه میزان رساناییش و همین طور قطر پوسته یخی روی آنرا بفهمیم.» جویس مقرر است ۱۳ آوریل از گویان فرانسه به فضا پرتاب شود اما آژانس فضایی اروپا ماموریت های دیگری هم با اسامی پلاتو و آریل امسال تعریف کرده است. این آژانس در ماموریت پلاتو بدنبال سیاره های سنگی مانند زمین که درحال چرخش به دور ستاره های دیگر هستند خواهد بود و آریل اتمسفر حدودا هزار سیاره فرا خورشیدی را مشخص خواهدنمود.
منبع: خط رند ۹۱۲
