معاونت علمی اعلام کرد؛ پیوند سلول های بنیادی خون ساز به کودکان با تجهیزات ایرانی

به گزارش خط رند ۹۱۲ پیوند سلول های بنیادی خون ساز با پیشرفته ترین تجهیزات در رده سنی کودکان و نوجوانان انجام می شود.

به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سلول بنیادی توانایی تبدیل به تمام سلول های بدن را دارد و به شکلی مادر تمام سلول ها به حساب می آید، این سلول ها قابلیت خود نوسازی و تمایز به انواع سلول ها همچون سلول های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند و در بازسازی و ترمیم بافت های مختلف بدن به دنبال صدمه و جراحت هم مؤثر هستند.
این سلول ها می توانند به درون بافت های صدمه دیده ای که بخش عمده سلول های آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و جایگزین سلول های صدمه دیده شده و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.
با شیوع بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی عروقی، دیابت و بیماری های عصبی و چالشی استفاده از سلول های بنیادی اهمیت بیشتری یافت. امروزه با استفاده از سلول های بنیادی مغز استخوان، خون بند ناف و سایر سلول های بنیادی یک فرد بالغ میتوان ترمیم لوزالمعده و ترشح انسولین و ترمیم سایر بافت های صدمه دیده را انجام داد.
سلول های بنیادی خون که به سلول های بنیادی خون ساز هم معروف هستند، قابلیت تولید گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها را دارند و مسئول حفظ تولید خون در طول زندگی هستند. در روند درمان بعضی از سرطان ها و اختلالات خونی ارثی، گاهی لازم است مغز استخوان را با پیوند آلوژنیک سلول های بنیادی جایگزین کرد که احتیاج به استفاده از سلول های بنیادی از یک اهدا کننده سالم دارد.
پیوند سلولهای بنیادی خون ساز از علوم نوین حوزه ی پزشکی است که میتوان به کمک آن شمار زیادی از بیماری های صعب العلاج و کشنده را درمان کرد. سلول های بنیادی خون ساز، سلول های نارسی هستند که می توانند به سلول های خونی تبدیل شوند، این سلول های بنیادی در مغز استخوان، جریان خون داخل عروقی و خون بند ناف وجود دارند.
به طورکلی سلول های بنیادی خون ساز دارای خصوصیت های تخصص نیافتگی، تولید و تکثیر مجدد از راه تقسیم سلولی در بدن، عمر طولانی و تبدیل به سلول های متخصص با اعمال و فعالیتهای مشخص در شرایط آزمایشگاهی هستند.
اهدای سلول های بنیادی خون ساز از دو طریق اهداکنندگان خویشاوند و غیرخویشاند صورت می گیرد. برای اینکه فردی بعنوان دهنده سلول بنیادی برای انجام پیوند مغز استخوان انتخاب شود، گروه خونی ملاک نیست، بلکه فاکتوری به نام HLA که شناسنامه ژنتیکی فرد است باید بین گیرنده و دهنده پیوند سازگار باشد. طبق بررسی های صورت گرفته در حدود ۷۰ درصد از بیماران نیازمند دریافت سلول های بنیادی خون ساز، فاقد خویشاوند مناسب ازنظر آنتی ژن های سازگاری بافتی هستند.
سلول های بنیادی را میتوان از ۳ منبع خون محیطی طی فرآیند آفرزیس، بیوپسی مغز استخوان و خون بند ناف جمع آوری کرد، اهدای سلول بنیادی از خون محیطی یک روش بدون احتیاج به جراحی و در خارج بدن است و رایج ترین روش جمع آوری به حساب می آید.
با پیوند سلول های بنیادی خون ساز اگر بیمار خوب شود دیگر تا انتهای عمر خود نیاز ندارد که هیچ دارویی را مصرف کند و اهدا کننده هم بدون هیچ مشکلی بعد از اهدا می تواند به روند جاری زندگی ادامه داد و در این اهدا، سلول ها بعد از مدت کوتاهی جایگزین خواهند شد.
بیش از ۶۰ بیماری با پیوند سلول های بنیادی خون ساز قابل درمان است. این بیماری ها را میتوان در پنج گروه بیماری های بدخیم خونی، بیماری های غیر بدخیم خونی مانند تالاسمی و کم کاری مغز استخوان، بیماری های نقایص ایمنی ارثی، بیماری های نقایص ارثی متابولیک بدن و همینطور تومورهای خونی طبقه بندی کرد. در این بیماری ها بر مبنای تائید علمی تنها راه علاج قطعی بیماران، استفاده از پیوند سلول های بنیادی خون ساز است.
سلول های بنیادی خون ساز که در مغز استخوان همه ما وجود دارد، شاید آخرین امید بیمارانی باشد که درمان دارویی برای آنها اثربخش نیست. همه انسان ها امکان اهدای سلول های بنیادی خون ساز را برای پیوند و یا کشت محیطی دارند، اما برای در اختیار داشتن سلول های با کمترین احتمال شکست، شرایطی برای اهداکنندگان در نظر گرفته شده است که اساسی ترین شرط، انگیزه بالای اهدا کننده برای نجات بیماران و آگاهی نسبت به خطرناک نبودن فرآیند اهدا است.
به گفته امیر علی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوریهای سلولهای بنیادی، ۱۲۰۰ مورد پیوند کودکان در ۱۲ سال در بیمارستان شریعتی و ۵۲۱ پیوند کودکان طی ۵ سال در بیمارستان مرکز طبی کودکان انجام شده است.
بخش پیوند سلول های بنیادی خون ساز بیمارستان مرکز طبی کودکان بعنوان پیشرفته ترین بخش پیوند سلول های بنیادی در رده سنی کودکان و نوجوانان، با ظرفیت کامل ۹ تخت خدمات مدرن پیوند سلول های بنیادی را به بیماران نیازمند به پیوند از سن دوماهگی تا ۱۸ سالگی عرضه می دهد.
در این مرکز طبی کودکان سالانه ۱۰۰ مورد پیوند سلول های بنیادی در مرکز انجام شده که دنیا مرکز طبی را بعنوان سانتر بزرگ پیوند کودکان می شناسد. بخش پیوند، واحد آفرزیس و فتوفرزیس، بخش بستری سرپایی، لابراتوار فراورده های سلولی، بخش مراقبت های پس از پیوند و اتاق تمیز و الان درمانگاه پیوند با مسئولین بیمارستان به لحاظ تجهیزات و ساختار کامل شده است.
در حال حاضر پیوندهای پیشرفته و به روز دنیا در این بخش جهت درمان بیماری های صعب العلاج نظیر بدخیمی های خونی، بیماری های غیر بدخیم خونی، نقایص ایمنی ارثی، بیماری های متابولیک و تومورهای جامد کودکان انجام می شود. همچون انواع این پیوندها میتوان به پیوند از اهداکنندگان غیر خویشاوند، پیوند بند ناف و پیوند نیمه سازگار اشاره نمود.

منبع: