کردستان بتازگی ارزهای دیجیتال به شاه کلیدی برای پولدار شدن آسان برای همه تبدیل گشته است، اما آیا واقعا می توان با این شاه کلید به رویای ثروتمند شدن رسید؟
ارز دیجیتال یا رمز ارز نوعی پول مجازی است که از فناوری رمزنگاری در طراحی آن استفاده شده و معمولاً بصورت غیرمتمرکز اداره می شود.
رمز ارزها می توانند مانند سایر ارزهای فیات (بدون پشتوانه) قابلیت مبادله، انجام تراکنش، خرید آنلاین و… داشته باشند. بیتکوین، اتریوم، لایت کوین، بایت کوین، بیتکوین کش، ریپل، مونرو، استلار، ورج و دیگر آلت کوین ها انواع رمز ارز هستند.
خاصیت های رمز ارزها
محمدباباخانی در گفت و گو با ایسنا با اشاره به خاصیت های رمز ارزها اظهار داشت: ارزهای دیجیتال فقط بصورت دیجیتالی موجود هستند و هیچ اسکناس یا سکه ای در کار نخواهد بود و هیچ پولی را بعنوان یک پشتوانه در جایی نگه داری نمی کنند.
وی اضافه کرد: ارزهای دیجیتال متمرکز نیستند و در هیچ جایی سرور مرکزی نداشته و اطلاعات آن میان میلیونها کامپیوتر توزیع شده اند، بعنوان مثال وقتی شخصی که مبادرت به خرید تتر یا همان USDT می کند، هیچ مرکزی آنرا کنترل یا محدود نمی کند.
به گفته این دکترای اقتصادپولی و مالی، ناشناس بودن کاربران از خاصیت های این بازار است به شکلی که جهت استفاده از این سیستم نیازی به وارد کردن اطلاعات حقیقی اشخاص نیست و افراد می توانند بصورت ناشناس معاملات خودرا انجام دهند.
وی افزود: جهانی بودن از دیگر خاصیت های رمز ارزهاست، کشورها ارزهای مخصوص به خودرا دارند که به آنها ارز فیات می گویند، منتقل کردن ارزهای سنتی از جایی بجای دیگر در سراسر دنیا کار بسیار دشواری است، اما رمزارزها را می توان بسادگی از هر جایی بجای دیگر بدون واسطه منتقل کرد، از ارزهای دیجیتال با اسامی دیگری همچون ارزهای بدون مرز نیز یاد می شود.
تاثیر مثبت بررشد کارهای اقتصادی
باباخانی در ادامه به تاثیرمثبت ارزهای دیجیتال بر رشد کارهای اقتصادی اشاره و تاکیدکرد که هم اکنون یک صنعت تمام و عیار پیرامون ارزهای دیجیتال شکل گرفته و مؤسساتی کار نظارت بر تبادل ارزهای دیجیتال در سرتاسر جهان را بر عهده گرفته اند، سرعت رشد صنعت ارزهای دیجیتال حیرت آور است و این رشد از سود هنگفتی که پذیرندگان اولیه از خرید این رمز ارزها به دست آورده اند، کاملاً مشهود است، بیتکوین، مشهورترین ارز دیجیتال، برای خیلی از افراد و شرکتها امکان رشد و شکوفایی مالی را فراهم نموده و حتی خیلی از آنها تجارت ارزهای دیجیتال را بعنوان منبع اصلی درآمد خود انتخاب نموده اند، از سویی اقتصاد جهانی درحال سازگار کردن خود با نیازهای اقتصادی جدید است و ارزهای دیجیتال پتانسیل بالایی برای برآورده کردن این نیازها دارند.
وی عنوان کرد: بازار ارزهای دیجیتال فرصتی بزرگ برای کشورهایی با بانکهای ضعیف است چونکه بیش از یک سوم جمعیت جهان به خدمات ابتدایی بانکی دسترسی ندارند و بدین سبب نمی توانند در بحران های مالی از امکاناتی مانند وام، دسته چک و غیره بهرمند شوند. این افراد که در بیشتر موارد از نظر اقتصادی بسیار لطمه پذیر هستند، معمولاً به شیوه های مشکوک و خطرناک به گرفتن وام روی می آورند، نرخ سود چنین وام هایی معمولاً بسیار ناعادلانه بوده و در نهایت وضعیت اقتصادی افراد لطمه پذیر را با تهدیدات بیشتری روبرو خواهد کرد، اینجاست که ارزهای دیجیتال می توانند این خلاء را پرکرده و با نوسانات خود وضعیت این دسته از افراد بهبود بخشند.
همچنین هزینه کم داد و ستد، افزایش شفافیت در معاملات و قدرتمند شدن کارآفرینان ازدیگر خاصیت های مثبت ارزهای دیجیتال می باشد.
نقاط ضعف تکنولوژی ارزهای دیجیتال
دکترباباخانی عدم امکان بازیابی کلید خصوصی، بعنوان مجوز دسترسی فرد به اطلاعات یا اعتبار خود در شبکه را از اصلی ترین ضعف های این بازار خواند و عنوان کرد: اگر فردی مقداری بیتکوین داشته باشد و کلید خصوصی خودرا گم کند، دسترسی و امکان انتقال تمام اعتبار بیت کوینی موجود در آدرس خودرا از دست خواهد داد و این کلید قابل بازیابی مجدد نیست همین طور عدم امکان بازگرداندن از دیگر ضعف های این بازاراست؛ به شکلی که اگر فردی تراکنشی را اشتباه تایید کند امکان بازگرداندن و لغو تراکنش، بعد از تایید شبکه وجود ندارد و به سبب محدودیت های فنی، هم اکنون اغلب شبکه های عمومی بلاک چینی در مقایسه با سیستم های متمرکز نمی توانند از تعداد مناسبی از تراکنش ها پشتیبانی کنند.
این مساله موجب مشکل بعدی یعنی «کارآیی» می شود، بطور کلی تغییر اطلاعات در یک شبکه بلاک چینی نیاز به صرف هزینه و زمان بسیار بالاتری در مقایسه با یک بانک اطلاعاتی متمرکز دارد و این مساله کارآیی شبکه را در مقایسه با سیستم های سنتی در وضعیت پایین تری قرار می دهد مصرف انرژی های شبکه های بلاک چینی بسیاربالاست و عدم ناشناس بودن کاربران نیز ممکنست در مواقعی به نقطه ضعف این ارزها تبدیل گردد که امکان ایجادبستری برای فرارهای مالیاتی و پولشویی را فراهم آورد.
ارز دیجیتال و اقتصاد ایران
دکترباباخانی استاددانشگاه و دکتری اقتصادپولی و مالی به تاثیرات ارزهای دیجیتال براقتصاد ایران پرداخت و در پاسخ به این پرسش که چرا ایران تصمیم به استفاده از بیتکوین گرفته است؟ به خبرنگار ایسنا اظهار داشت: هم اکنون استخراج بیتکوین یا هر نوع ارز دیجیتال دیگری در ایران جرم محسوب نمی گردد و قانونی می باشد، اما برای استخراج رمز ارزها باید از وزارت صنعت مجوز گرفت.
به گفته این استاد دانشگاه در جلسه ۶ مرداد ۱۳۹۸ هیئت وزیران کشور بخشنامه استخراج رمز ارزها در کشور تصویب گردید که شامل استخراج ارز دیجیتال بیتکوین نیز می شود و بر اساس این بخشنامه استفاده از رمز ارزها فقط با پذیرش ریسک از سمت افراد انجام می گیرد و شامل حمایت و ضمانت دولت و نظام بانکی نیست و استفاده از رمزارزها در مبادلات داخل کشور نیز مجاز نیست اما می توان با ستاندن مجوز از وزارت صنعت، معدن و تجارت بیتکوین یا ارزهای دیجیتال دیگر را استخراج کرد.
وی اضافه کرد: اما برمبنای قانون شورای عالی مبارزه با پولشویی و مصوبه هیئت دولت در سال ۹۸ مبادله رمز ارزها در کشور ممنوع می باشد، موضوع دیگری که برای ماینینگ بیتکوین یا ارزهای دیجیتال دیگر مطرح است هزینه گاز و برق مصرفی است و در ساعات اوج مصرف استخراج رمزارزها ممنوع می باشد.
این استاد دانشگاه بیان کرد: کاهش وابستگی اقتصاد ایران به دلار یکی از اهدافی است که در سالهای اخیر مطرح گردیده است، روسیه و چین هم در کوشش برای کاهش وابستگی اقتصادی خود به دلار و کاهش سهم این ارز در اقتصاد خود هستند برای اینکه می دانند حذف دلار از سبد ذخیره ارزی دو اقتصاد بزرگ و مطرحی مانند روسیه و چین می تواند فشار اقتصادی زیادی را به امریکا وارد کند، ایران هم در این راه با کشورهای روسیه و چین هم راه است و انتظار می رود بیتکوین ها را بعنوان جایگزینی برای دلار در مبادلات نفتی استفاده نماید که البته این نظریه با انتقادهایی هم هم راه است.
باباخانی در آخر به موضوع سهم بازار ارزهای دیجیتال ومیزان قدرت نفوذ در اقتصاد ایران پرداخت و بیان کرد: باتوجه به تخمین ها حدود۱۲ میلیون ایرانی وارد بازار رمز ارزها شده اند که ۶۲ درصد آنها در شش ماه گذشته وارد شده اند و ۷۷ درصد آنها با هدف حفظ ارزش پول پا به بازاری گذاشته اند که معاملات روزانه آن ۵ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان است، البته باید یادآورشد که اکنون ارزهای مجازی در ایران رواج زیادی ندارد و سهم این بازار در اقتصاد ایران خیلی کم است.
وی عنوان کرد: البته بازار ارزهای مجازی ایرانی و ارزهای مجازی استرالیایی نسبت به دیگر ارزهای مجازی گرم تر است ولی هنوز هم سهم قابل توجهی در اقتصاد ندارند، یک دلیل مهم، بدون مجوز بودن این ارزها در ایران است و دلیل دیگر مشخص نبودن نظام مالیاتی در رابطه با معامله یا نگهداری ارزهای مجازی است از جانب دیگر دسترسی ایرانیان به بازارهای فروش بین المللی ارزهای مجازی خیلی کم است و همین مساله موجب محدودیت سهم بیتکوین و دیگر ارزهای مجازی در ایران شده است.
این استاد دانشگاه اشاره کرد: یک دلیل این محدودیت هم عدم اتصال شبکه بانکی ایران به نظام مالی دنیا و عدم امکان پرداخت در بازارهای بین المللی است.
وی تصریح کرد: در بین فعالان اقتصادی ایرانی هم هنوز استفاده از بیتکوین رواج زیادی ندارد، ولی بدون شک به سبب محدودیت های بازار دلار، پس از قانونی شدن بیتکوین در کشور و تنظیم نظام قانونی و مالیاتی مناسب، می توان انتظار داشت که سهم آن در اقتصاد با سرعت زیادی رشد کند.
