به گزارش خط رند ۹۱۲ رئیس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی با تشریح علل عدم انتشار لیست شرکتهایی که از صندوق نوآوری تسهیلات مالی دریافت کرده اند، اظهار داشت: لیست محرمانه شرکتها را در زمان مناسب منتشر می نماییم.
خبرگزاری مهر – گروه دانش و فناوری؛ ندانظری، میترا سعیدی کیا: کمتر از یک ماه می شود که صحبتهای علی وحدت، رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری در خصوص «اعطای تسهیلات ۱۳ هزار میلیارد تومانی به شرکتهای دانش بنیان و استارت آپی بزرگ» سرمنشا اعتراضاتی شده و این نکته که تاکید کرده «شرکتهای دریافت کننده تسهیلات از صندوق نوآوری و شکوفایی تمایلی به عنوان شدن نامشان ندارند» هم موجی از انتقادات را به دنبال داشته است.
عدم شفافیت در زمینه شرکتهایی که تسهیلات کلانی از صندوق دریافت کرده از یک سو و دریافت این مبالغ توسط شرکتهای بزرگی که بیشتر به کار اقتصادی می پردازند تا دانش بنیانی از طرفی اعتراض از عملکرد صندوق نوآوری را رقم زده است.
سیاوش ملکی فر، معاون توسعه صندوق نوآوری پیش از این در پاسخ به بخشی از این انتقادات اعلام نموده بود که «تمامی استارت آپهای بزرگ که تاییدیه دانش بنیان را گرفته اند، مشمول دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری می شوند؛ شرکت هایی مانند دیجی کالا، اسنپ، تپسی و… در کل همه گل درشتهای استارت آپی که حدود ۱۰ شرکت در کشور می باشند، از ما وام گرفته اند. استارت آپ های بزرگ و شرکتهای دانش بنیان در فهرست ۶ هزار تایی معاونت علمی قرار دارند و می توانند تا سقف ۵۰ میلیارد تومان از صندوق نوآوری تسهیلات دریافت کنند».
محمد صادق خیاطیان یزدی، رئیس مرکز امور شرکتها و مؤسسات دانش بنیان معاونت علمی و فناوری هم در پاسخ به بخش دیگری از این انتقادات که چرا شرکتهای بزرگ اقتصادی هنوز نام دانش بنیانی را با خود یدک می کشند به خبرنگار مهر اظهار داشته بود: «در این مرکز فهرستی از «های تک» بودن احصا شده که شرکتها بر مبنای آن مورد ارزیابی قرار می گیرند تا مجوز دانش بنیانی دریافت کنند؛ این مجوز از یک تا ۳ سال اعطا می شود؛ اما نکته ای که وجود دارد این است این شرکتها پس از دانش بنیانی، مطابق قانون پشتیبانی از شرکتهای دانش بنیان می توانند تا ۱۵ سال از مشوق ها و ابزارهای حمایتی مختلف بهره ببرند؛ شرکتهایی مانند اسنپ، تپسی، دیجی کالا و … استارت آپ هایی بودند که دانش بنیان شده اند و از نوع تولیدی هستند و الان هم با تاییدیه دانش بنیانی فعالیت می کنندو تسهیلات می گیرند»!
برای روشن شدن تمامی ابعاد این مورد و پرداختن به مطالبه ای که از جانب برخی دانش بنیان ها و استارت آپ ها مطرح شده بود، این دفعه به سراغ علی وحدت، رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی رفتیم تا ابعاد دقیق تر ماجرا را جویا شویم و از اقدامات این نهاد مالی بیشتر آگاه شویم.
شرح گفتگوی مهر با رئیس هیأت عامل صندوق نوآوری و شکوفایی به شرح زیر است؛
*آقای وحدت در ایام اخیر اعتراضاتی نسبت به عملکرد صندوق نوآوری و شکوفایی برای عرضه تسهیلات مالی به بعضی از شرکتهای بزرگ مطرح شده بود و منتقدین پس از صحبتهای شما در مورد تسهیلات اعطایی و عدم تمایل شرکتها به انتشار اسامی شأن انتقاداتی را در فضای مجازی مطرح کردند؛ لطفاً بفرمائید مانع اصلی برای عدم انتشار این لیست چیست؟
واقعیت این است که طی ۷-۸ ماه اخیر ما خودمان خواهان انتشار فهرست شرکتهای دانش بنیانی که از صندوق نوآوری تسهیلات دریافت کرده اند هستیم؛ اما مانع اصلی آن خود شرکتها هستند. آنها اساساً تمایلی برای انتشار اسم شأن ندارند.
*دلیل اصلی آنها برای پافشاری بر عدم انتشار اسامی چیست؟ پافشاری شرکتها مهم تر است یا شفافیت؟
ما نه تنها تمایل به انتشار اسامی داریم، بلکه خواستار این بودیم که یک مطالبه ای در این خصوص ایجاد شود؛ در اصل علاقه داریم این فهرست شرکتهای دانش بنیان که تسهیلات از جانب صندوق دریافت کرده اند را منتشر نماییم. اما همیشه صدای افرادی که مخالف هستند بلندتر از افرادی است که سرویس دریافت کرده اند چون آنهایی که سرویس را دریافت کرده اند با خود می پندارند که وظیفه ما بوده که به آنها تسهیلات بدهیم.
اما یک دلیل برای عدم تمایل شرکتها برای این موضوع، این است که شرکتها همگی رقبایی دارند (مانند شرکتهای اسنپ و تپسی) ازاین رو تمایلی ندارند که رقیبشان بدانند.
از طرف دیگر قانونی برای انتشار اطلاعات دستگاه اجرایی در خصوص قانون «دسترسی آزاد به اطلاعات» وجود دارد و حدود انتشار عمومی اطلاعات در آن ذکر شده است.
بر اساس یک بندی در خصوص «رازداری تجاری» در این قانون، نمی توانیم اسامی را به صورت عمومی منتشر نماییم. چونکه در این قانون آمده که اگر انتشار عمومی اطلاعات ضربه ای به شرکتها بزند انتشار آن، ممنوع می باشد.
در حال حاضر این بند جلوی انتشار اسامی شرکتهای دانش بنیانی که از صندوق نوآوری و شکوفایی تسهیلات دریافت کرده اند را گرفته است. ما حالا در حال استعلام از هیأت امنای تدوین قانون دسترسی آزاد به اطلاعات که گویا وزیر ارشاد دبیر کمیسیون آن است و نهادهای دیگر هستیم که با استناد به آن اقدام نماییم.
ما خودمان این قضیه را از ۶ ماه گذشته آغاز کرده ایم و می خواهیم طوری بر مبنای قانون اسامی را منتشر نماییم که مشکلی برای صندوق و شرکتها بوجود نیاید.
در واقع این حق انتشار عمومی وجود دارد چون این شرکت ها یارانه دولتی دریافت کرده اند. البته برداشت شخصی من این است. ما علاقمند به انتشار این اسامی هستیم اما نگاه ما به شرکت ها مانند یک مشتری است و باید به خواسته آنها دقت نماییم.
همچنین این مورد در سیستم بانکی مرسوم نیست که اسامی مثلاً وام گیرندگان منتشر شود. با همه اینها ما در صدد هستیم که یک استعلامی از نهادهای نظارتی داشته باشیم و اگر موافق بودند اسامی را اعلام نماییم.
*آیا تابحال جزئیات اعطای تسهیلات و دریافت کننده های آنرا در اختیار ارگان یا نهادی قرار داده اید؟
۶ ماه قبل اسامی شرکتهای کوچک و بزرگی که از صندوق نوآوری و شکوفایی تسهیلات دریافت کرده اند را به صورت گزارشی در اختیار ۳۰-۴۰ مسئول و نهاد ذیربط قرار دادیم. وزیر ارتباطات، وزیر علوم، معاونت علمی، شورایعالی علوم، تحقیقات و فناوری و… همچون نهادهایی هستند که اسامی را دارند چونکه آنها اعضای هیأت عامل صندوق نوآوری هستند و حق آنها است که بدانند. همینطور برای رئیس جمهور هم این سند را ارسال کرده ایم.
اما همیشه دیدگاه منفی به برخی شرکت ها که از تسهیلاتی بهره مند می شوند وجود دارد؛ به نظرم این نگاه منفی نباید وجود داشته باشد چونکه در همه جای دنیا این حمایت های دولتی از شرکتهای نوآور صورت می گیرد؛ ما باید به آنها دقت کنیم که آثار منفی از خود بر جای نگذارند.
در حال حاضر این لیست در صندوق نوآوری و شکوفایی وجود دارد ولی به صورت محرمانه بوده که در زمان مناسب منتشر خواهد شد.
*عنوان دانش بنیانی را معاونت علمی به شرکتها اطلاق می کند و شما بر طبق این عنوان تسهیلات را اعطا می کنید اما آیا نباید ارزیابی از جانب صندوق نوآوری هم صورت بگیرد و بر مبنای آن ارزیابی خدمات را عرضه کنید؟
ما دخالتی در ارزیابی دانش بنیانی نداریم تا عدالت برقرار باشد و شرکتهای بزرگ بتوانند از صندوق نوآوری و شکوفایی خدمات دریافت نمایند. شرکتهای بزرگی داریم که در زمینه تولید فعالیت می نمایند که از صندوق هم درخواست دریافت تسهیلات دارند و ما هم به آنها تسهیلات داده ایم.
در واقع یکی از علل سرعت عرضه تسهیلات صندوق نوآوری همین بود که نقشی در تعیین دانش بنیانی آنها نداریم. ازاین رو بررسی دانش بنیانی که معاونت علمی تشخیص می دهد را مبنا قرار می دهیم. معاونت علمی مبنای دانش بنیانی را مشخص می کند و ما بر مبنای همان تسهیلات اعطا می نماییم.
اما با همه اینها ما در صندوق نوآوری و شکوفایی ارزیابی پیشین و ارزیابی پسین داریم. وقتی شرکتی مایل به دریافت تسهیلات از صندوق است، اطلاعات اقتصادی آنرا احصا می کنیم؛ اصلی ترین این اطلاعات صورت مالی است که هویت مالی آن شرکت به حساب می آید.
بر اساس این اطلاعات اقتصادی تسهیلات اعطا می شود، اغلب شرکتهای بزرگ مشتری تسهیلات بانکی صندوق نوآوری هستند؛ این تسهیلات مناسب هر شرکت دانش بنیان بزرگی است که میزان این ۷۰ درصد فروش دانش بنیان شرکت است و پس از انتخاب بانک و وثیقه گذاشتن، صندوق نوآوری ۶ درصد یارانه تسهیلات به آنها اعطا می کند.
به عنوان مثال شرکتی مانند دیجی کالا وقتی وارد سایت می شود، می تواند از تسهیلاتی برخوردار شود که منطبق با تولیداتش است. هر خدمتی متناسب با نوع شرکت عرضه می شود و اغلب شرکتهای بزرگ تسهیلات بانکی می گیرند. در تسهیلات بانکی، معادل هفتاد درصد فروش شرکت تسهیلات به شرکت تعلق می گیرد و صندوق فقط ۶ درصد یارانه از این تسهیلات را می دهد.
درست است که شرکتهای بزرگ تر عددهای بالاتری تسهیلات دریافت می کنند اما میزان یارانه دریافتی آنها کمتر از یارانه ای است که به شرکتهای شرکتهای کوچک تر اختصاص پیدا می کند. معمولاً بر مبنای اصطلاح عدم النفع پول، شرکت بزرگ شش درصد از ما یارانه سود تسهیلات می گیرد اما شرکت نوپا تسهیلات ۲۰ درصد یارانه به صورت قرض الحسنه دریافت می کند؛ عدد تسهیلات دریافتی شرکتهای کوچک کمتر است اما یارانه بیشتری به آنها تعلق می گیرد.
*شرکتهای بزرگی که قبلاً استارت آپ بوده اند و الان به غول های اقتصادی تبدیل گشته اند چرا باید از تسهیلات صندوق نوآوری برخوردار شوند و تمایلی هم به اعلام اسامی شأن نداشته باشند؛ این شرکتها هم اکنون چه فروش دانش بنیانی دارند که متقاضی دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری هستند؟
فروش شرکتهای بزرگ به صندوق نوآوری و شکوفایی ارتباطی ندارد چون معاونت علمی تشخیص داده این شرکت دانش بنیان باشد؛ تشخیص این که چه خدمات جدیدی عرضه می دهند به عهده صندوق نوآوری و شکوفایی نیست.
این شرکتهای بزرگ محصولات کشور هستند و هزار ایراد امکان دارد درباره آنها وجود داشته باشد مثل انحصارشان بر بازار و … ولی زمین خوردن آنها خیلی برای اکوسیستم نوآوری بد و آزار دهنده است.
به عنوان مثال یکی از شرکتها در زمینه بلیط آنلاین فعالیت می کند و متأثر از کرونا، تمام بلیط هایش برگشت خورد؛ اما شرکتی بود که نباید زمین می خورد و ما هم از آن حمایت کردیم تا در اکوسیستم نوآوری بمانند.
در همه جای دنیا این گونه است که در شرایط خاص از این شرکتها توسط دولت حمایت شود. در بحران های اقتصادی، شرکتهای جنرال موتورز و فورد از جانب دولت ها حمایت شدند که نقدهای زیادی وارد بود اما این شرکتها آبروی کشورشان بودند.
ما نگاهمان به شرکتهای دانش بنیان طور دیگری است؛ اتفاقاً به نظر من باید این شرکتها در اکوسیستم بمانند و ارتباط آنها بعنوان کِشنده با شرکتهای کوچک تر و استارت آپی، شتاب دهنده ها و …برقرار باشد که به شکلی کمک کننده و جذب کننده باشند. این شرکتها می توانند وکیل های خوبی برای بخش های دولتی بعنوان یک کشنده اکوسیستم محسوب شوند. در مجموع نباید نقش مثبت آنها را فراموش کرد و این که مطابق قانون پشتیبانی از شرکتهای دانش بنیان هم تا ۱۵ سال می توانند از تسهیلاتی همچون معافیت و… استفاده کنند و قابلیت حمایت دارند ازاین رو این یک الگویی دارد. ما طرفدار همه شرکتها نه لزوماً شرکتهای بزرگ هستیم چون باید پولاریته برقرار شود و نباید اعدامشان کرد.
*شما در صحبت هایتان به انحصار و چالش های دیگر شرکتهای دانش بنیان اشاره کردید و تاکید داشتید که با وجود اینها باید از شرکتها حمایت کرد! همینطور این که چنین چالش هایی مختص ایران نیست. اما در خیلی از نقاط دنیا هم اکنون قوانینی برای پیشگیری از این چالشها وجود دارد وضعیت کشور ما را در این حوزه چگونه می بینید؟ برای رفع مشکلات ناشی از انحصار و … چه باید کرد؟
به نظر می رسد برای رسیدگی به چالشهای آینده این شرکتها، شورای رقابت لازم است. بله. دولت ها توان رگولاتوری دارند باید قانون های ضد انحصار بگذارند و محکم هم پای همین قانون بایستند.
* به نظر شما در کشور ما چنین قوانینی وجود دارد؟
من فقط در مورد صندوق نوآوری و شکوفایی می توانم نظر بدهم. در این صندوق به شدت رگولاتوری کردم. ما رگولاتوری را در چارچوب عرضه خدمات و تسهیلات برقرار کردیم. قبلاً هم اشاره کردم که شرکتهای بزرگ تنها می توانند در برابر دریافت تسهیلات بانکی ۳۰-۴۰ میلیارد تومانی، فقط ۶ درصد یارانه از ما بگیرند و هیچ تسهیلات دیگری دریافت نمی کنند. ولی شرکتهای کوچکی داریم که لیزینگ، نمونه سازی و … دریافت می کنند.
ما این رگولاتوری را در عرضه خدمات باز نگذاشتیم که همه شرکتها از تسهیلات نمونه سازی استفاده کنند. تسهیلات متناسب هر شرکت در صندوق نوآوری و شکوفایی تعریف شده است.
*چه خدماتی به شرکتهای دانش بنیان از جانب صندوق نوآوری قابل عرضه است که مشمول شرکتهای بزرگ هم می شود؟
صندوق نوآوری برای همه شرکت ها ۶۰ سرویس و خدمت تعریف کرده است که هر سرویس متناسب با هر شرکت است؛ مداخله صندوق برای تشخیص این که چه شرکتی چه تسهیلاتی دریافت می کند، بسیار ناچیز است چونکه تمام روند ثبت نام برای دریافت تسهیلات مبتنی بر یک پلت فرم و سامانه «غزال» است. ما در صندوق برای دریافت تسهیلات شرکتهای دانش بنیان کاری کردیم تا رجوع حضوری به حداقل برسد؛ حتی خیلی از شرکت ها را بنده ندیده اند اما کارشان انجام می شود. ازاین رو ما مداخله ای نداریم.
*اشاره کردید به علت این که در ارزیابی شرکتها مداخله ای ندارید، سرعت عرضه تسهیلات افزوده شده است اما در این حوزه انتقاداتی مطرح می شود.
راجع به پیش از دوره خودم نمی توانم صحبت کنم چون خیلی عرضه تسهیلات کش دار بود اما حالا میانگین زمان عملیات برای هر سرویس مشخص است. مثلاً ضمانت بانکی کمتر از یک هفته شاید ۳، ۴ روز کاری زمان لازم دارد تا شرکت تسهیلات در رابطه با خویش را از صندوق نوآوری دریافت کند.
ما در صندوق نوآوری برای عرضه تسهیلات علاوه بر توجه به تاییدیه دانش بنیان صورت مالی آنها را مورد بررسی قرار می دهیم. در اصل مداخله تشخیصی ما کم شده و سرعت عرضه تسهیلات بالا رفته است.
*در پاسخ به نقدهایی که عنوان می شود در عرضه تسهیلات صندوق نوآوری رانت وجود دارد یا صندوق علاقه ای به شفاف سازی ندارد چه می گوئید؟
افراد حافظه تاریخی کوتاهی دارند. هم اکنون شفاف تر از صندوق نوآوری و شکوفایی در جمهوری اسلامی نداریم.
تاکید می کنم در سامانه «غزال» صندوق نوآوری و شکوفایی، تسهیلات در ۶۰ نوع تقسیم بندی شده اند که احتیاج به رجوع حضوری نیست و توضیحات کامل برای شرکتها وجود دارد. در واقع همه شرکتها از راه سایت ثبت نام می کنند و هیچ گونه رانتی وجود ندارد. تابحال هم هیچ تسهیلاتی خارج از چارچوب صندوق به شرکت خاصی عرضه نشده است.
ما در ابتدا که به صندوق نوآوری و شکوفایی آمدیم خیلی از شرکت ها با این نهاد قهر بودند. در دوره گذشته طی چند سال ۴ هزار فقره تسهیلات به شرکتها عرضه شده بود اما در این دوره ۷ هزار فقره فقط تسهیلات توانمندسازی به شرکت ها داده شد.
حتی در این دوره برای عرضه تسهیلات بازاریابی کردیم؛ به شکلی ما به دنبال این شرکتهای دانش بنیان رفتیم تا بیایند از تسهیلات صندوق بهره ببرند.
سال گذشته ۱۸۰۰ میز خدمت برگزار شد و ما ادبیاتی در صندوق نوآوری مانند بازاریابی، ارتباط با مشتریان، کرامت مشتریان و… راه انداختیم.
وقتی یک نهادی خودش به سمت شرکت ها می رود نمی تواند دلیلی برای عدم شفافیت داشته باشد.
* به غیر از اینها برخی نمایندگان مجلس هم نقدهایی به عملکرد صندوق نوآوری داشته و بنابراین کمیته نظارتی تشکیل داده اند.
بله در ابتدا این نقدها وجود داشت البته نقدها در ارتباط با پرونده صندوق نوآوری و شکوفایی در دوره قبل بود.
اکنون نمایندگان مجلس بیشترین کمک را برای بودجه سال جاری صندوق کردند و سرمایه صندوق بیشتر شد.
کمیته نظارتی هم تشکیل شده و عملکرد صندوق نوآوری هر ۶ ماه یکبار تهیه و برایشان ارسال می شود.
* همینطور انتقاداتی در زمینه عرضه ضمانتنامه به شرکتهای دانش بنیان در زمینه وثیقه مطرح است در پاسخ به این نقدها چه توضیحی دارید.
در کل استراکچر هر سرویس مالی در صندوق نوآوری متفاوت است؛ برای هر وام وثیقه ای متناسب با سیستم مالی شرکت ها وجود دارد. طیف وسیعی از وثایق را داریم که به نوع تسهیلات، سابقه شرکت و اعتبار آنها بستگی دارد و وثیقه بر مبنای اعتبار آنها انتخاب می شود اما به صورت کلی این روش ها سهیل گیرانه تر از سایر سیستم های مالی است.
برای سرمایه گذاری مشترک و استارت آپهای کوچک هم طبق قانونی که در صندوق نوآوری وجود دارد، احتیاج به وثیقه نیست. استارت آپ های کوچک که وثیقه ندارند می توانند VC (سرمایه گذاری خطر پذیر) کنند که در این روش دو عامل صندوق های پژوهش و فناوری و شتاب دهنده ها از سوی ما وکیل هستند که اگر یک واحد سرمایه گذاری روی استارت آپ ها داشته باشند ما تا ۴ واحد می توانیم بر روی طرح سرمایه گذاری نماییم. در اینجا که صندوق نوآوری و شکوفایی در طرح شریک است نیازی به وثیقه نیست. حالا برای ۴۸ طرح قطعی شده که سرمایه گذاری مشترک با آنها داشته باشیم.
* آیا صندوق نوآوری و شکوفایی توانسته است با عملکرد خود در راه تحقق شعار سال گام بردارد. صندوق چه سهمی در پشتیبانی از تولید و برداشتن موانع داشته است؟
ارائه سرویس به شرکتهای دانش بنیان به صورت پلتفرمی در مدت زمانی کوتاه، بدون مداخله، انتخاب و سلیقه مهم ترین نیاز در کنار تولید است.
با توجه به بلوغ سازمانی و یادگیری صندوق نوآوری و شکوفایی ۳ نسل برای فعالیتهای صندوق در برنامه استرتژی تدوین و از نیمه دوم سال ۹۹ سعی شده است اقدامات در ارتباط با نسل سوم اجرایی شود.
نسل اول (تمرکز داخلی) به شرکتهای دانش بنیان و عرضه تسهیلات تمرکز داشت؛ نسل دوم (۹۷) به افزایش گستره مشتریان، افزایش تنوع خدمات و شروع مداخلات عمومی متمرکز بود و اما نسل سوم صندوق که از سال ۹۹ شروع شد بر گسترش خدمات به تمامی کسب و کارهای زیست بوم نوآوری و مداخلات افقی عمومی تاکید دارد که در واقع نقش تسهیل گری برای نظام تأمین مالی نوآوری و پوشش خلاء های موجود را دارد.
در واقع نسل سوم این است که صندوق علاوه بر داشتن زیست بوم نوآوری به ایجاد زیست بوم تأمین مالی نوآوری بپردازد. ما هم اکنون مدعی هستیم که در چنین مسیری ورود پیدا کرده ایم.
* بیشترین شرکتهایی که موفق به دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری شده اند در چه حوزه فناوری مشغول فعالیت هستند؟
ما از همان روز اول به آمار قابل دسترس آنلاین تاکید داشتیم و الان این آمار را در سایت صندوق قرار داده ایم و قابل مشاهده هستند. شرکتهای دانش بنیان بر مبنای متدها و شاخصهای متنوع تقسیم بندی می شوند و در آن مشخص می شود که چه شرکت هایی چه تسهیلاتی را به تفکیک حوزه فناوری، استان ها و … از صندوق نوآوری و شکوفایی دریافت کرده اند.
بر اساس آخرین ارزیابی ها در بازه زمانی آذر ۹۷ تا اسفند ۹۹ با احتساب جمع ۲ حوزه فناوری ارتباطات و برق و الکترونیک به علت آمار بیشتر، شرکتهای در رابطه با ICT بیشترین تسهیلات را از صندوق دریافت کرده اند. بعد از آن «ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته» و پس از آن «مواد پیشرفته» بیشترین تسهیلات را از صندوق گرفته اند.
اما در کل میتوان اظهار داشت که همه شرکت هایی که تحت عنوان دانش بنیانی فعالیت می نمایند، حداقل یک خدمت را از صندوق نوآوری و شکوفایی دریافت کرده اند.
*آیا در حوزه فناوری اطلاعات، شرکتهایی که در حوزه پیام رسان ها فعالیت دارند موفق به دریافت تسهیلات از صندوق نوآوری شده اند؟
اگر شرکتی که در حوزه بومی سازی پیام رسان ها فعالیت می کند، دانش بنیان باشد و به صندوق نوآوری و شکوفایی درخواست دریافت تسهیلات عرضه کرده باشد ما حمایت کردیم اما اگر دانش بنیان نباشد نمی تواند در فهرست صندوق نوآوری باشد.
هر شهروندی می تواند اسم شرکت را به ما بگوید و ما اعلام نماییم که تسهیلات گرفته یا نه. این حق هر فردی است که بداند؛ ما مطابق قانون نمی توانیم همه اطلاعات شرکتها را یکجا منتشر نماییم ولی هر فردی می تواند از ما اطلاعات موردی بپرسد و ما پاسخ بدهیم.
منبع: rond912.ir
