خط رند ۹۱۲: با گستردگی روز به روز فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در بین مردم، بروز جرم و ناهنجاری نیز در این فضا افزایش یافته است. پژوهشگران کشور برای غلبه بر چنین ناملایماتی، موضوع را مورد موشکافی قرار داده و راهکارهایی ارائه کرده اند.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، امروزه با پا گذاشتن در هزاره سوم میلادی، تکنولوژی های جدید مطالعات و ارتباطات به نحو شگفت آوری وارد ساختار زندگی انسان ها شده است که تجلی آن فضای تبادل اطلاعات یا فضای سایبر است. ایجاد فضای مجازی جهت زندگی بشر، شکل جدیدی از روابط اجتماعی، تجارت و دوستی ایجاد کرده است. بطوریکه در گذشته خیلی از تجار و افراد بمنظور ارسال یک پیش فاکتور ساده مجبور به ارسال آن بوسیله پست و یا فکس بودند، اما هم اکنون به مدد اینترنت و پست الکترونیک قادر به انجام مراودات خود در چند ثانیه هستند و می توان ادعا کرد الان بخش اعظم مراودات مالی و تجاری بوسیله اینترنت صورت می پذیرد.
از سوی دیگر به اعتقاد پژوهشگران، با در دسترس قرار گرفتن ابزارهایی چون وب سایت ها، بانکداری الکترونیک، شبکه های اجتماعی، بدیهی است که فضای سایبر، قابلیت ها و امکانات شگفت انگیزی ایجاد کرده است. اما همانند دیگر عناصر زندگی اجتماعی، این حوزه نیز از گزند سوءاستفاده و جرم، در امان نمانده است. فضای مجازی محدود به زمان و مکان نیست و محدودیت های انجام جرم در محیط فیزیکی را ندارد که این امر باعث شده از بروز جرائم نوین در امان نباشد و ما در فضای سایبر با مفهوم جدیدی از جرم به نام جرم سایبری مواجه شویم. جرم سایبری مجموعه ای از سوءاستفاده ها و رفتارهای زیان باری است که بوسیله کامپیوتر و سایر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی مقابل این نوع فناوری ها یا در فضای فراهم شده توسط این فناوری ها، واقع می شود.
در این رابطه، تیمی پژوهشی از دانشگاه علوم انتظامی امین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین و دانشگاه تهران تحقیقی را انجام داده اند که در آن عوامل راهبردی مؤثر بر پیش گیری از جرائم سایبری مطالعه شده است.
در این پژوهش که ۱۵ تن از خبرگان پلیس فتای ناجا در آن مشارکت داشته اند، ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای بوده که توسط پژوهشگران ساخته و پرداخت شده است. پژوهشگران با بهره گیری از روشی علمی تحت عنوان «روش دلفی فازی»، در دو مرحله به جمع آوری اطلاعات از خبرگان مورد نظر اقدام نموده و کلیدی ترین آنها را انتخاب کردند.
یافته های این پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل راهبردی مؤثر بر پیش گیری از جرائم سایبری را در ۳۱ عامل و ۷ گروه شامل عوامل فرهنگی، عوامل اجتماعی، عوامل فنی، عوامل ایجابی، عوامل سلبی، عوامل درون سازمانی و عوامل برون سازمانی می توان طبقه بندی کرد.
دراین باره، فخرالدین توکلی، محقق دانشگاه علوم انتظامی امین و همکارانش می گویند: «با توجه به نتایج پژوهش ما، فرهنگ سازی و تولید رسانه ای، آگاه سازی خانواده ها، استفاده از ابزارهای امنیتی توسط کاربران، در اختیار داشتن نیروهای متخصص و آموزش دیده ازجمله عوامل مؤثر و نقش آفرین در پیش گیری از جرائم سایبری هستند که بایستی در طراحی و انتخاب برنامه ریزی های راهبردی مناسب مورد توجه ویژه قرار گیرند».
این پژوهشگران در همین راستا پیشنهادهایی را نیز ارایه داده اند. بگفته آنها، «پیشنهادهای زیر برمبنای عوامل راهبردی شناسایی شده بر پیش گیری از جرائم سایبری هستند. در بعد عوامل فرهنگی می بایست ظرفیت های رسانه و به ویژه شبکه های اجتماعی مجازی بمنظور فرهنگ سازی استفاده درست از تکنولوژی های جدید مورد توجه قرار گیرد و برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت برای اقشار مختلف جامعه توسط کارشناسان بمنظور نهادینه شدن حس احترام به قانون در کارهای فضای مجازی تدوین گردد».
به گفته آنها «در بعد عوامل اجتماعی نیز، لازم است نشست های کارشناسانه توسط متخصصان بمنظور شناسایی ریشه ای علل ارتکاب جرم و ارائه تدابیر آموزشی درزمینه آگاه سازی و اطلاع رسانی کاربران برگزار شود و اطلاع رسانی به صورت مستندسازی از جرائم سایبری و شناساندن مجازات های آن انجام پذیرد».
مجریان این پژوهش ضمن ارائه پیشنهاداتی در ابعاد مختلف ایجابی و سلبی، درون سازمانی و برون سازمانی، بر موارد ذیل نیز درباب مسائل فنی تاکید کرده اند. بگفته آنها «در بعد فنی مسئله، باید در استفاده از برنامه های ضد ویروس و به روزرسانی مرتب این برنامه ها توسط کاربران بمنظور آمادگی مقابله با جرائم سایبری آگاه سازی لازم صورت گیرد و سازمان های مبتنی بر فناوری مطالعات بمنظور پیش گیری از جرائم سایبری به نرم افزارها و تجهیزات قدرتمند دراین زمینه مجهز گردند».
این یافته های علمی پژوهشی که بدون شک در ارتقای سطح آگاهی مردم و مسئولان از ابعاد مختلف برخورد با جرم های سایبری نقش دارند، در فصل نامه «انتظام اجتماعی» وابسته به دانشکده علوم و فنون انتظامی و معاونت پژوهش نیروی انتظامی انتشار یافته اند.
منبع: rond912.ir
