به گزارش خط رند ۹۱۲ باآنکه جویشگرهای بومی در ایران تابحال نتوانستند به جایگاهی که مدنظر است، دست یابند، اما مسئولان معتقدند در سال های اخیر جویشگرهای بومی در زمینه افزایش توانمندی های زیرساختی و فنی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته اند. همچون این پیشرفت ها می توان به قابلیت خزش میلیاردها صفحه و به روزرسانی همزمان و برخط نمایه های جست وجو اشاره نمود.
به گزارش خط رند ۹۱۲ به نقل از ایسنا، طرح یا پروژه جویشگر یا موتور جست وجوی بومی یکی از مهمترین پروژه های تعریف شده از جانب وزارت ارتباطات در دولت یازدهم بود که موضوعیت آن هم تنگ تر شدن حلقه ی تهدیدها و تحریم ها ضد ایران بود و اهمیت آن در افزایش تولید محتوای فارسی در وب سبب شد تا این طرح به شکلی در پروژه های اقتصاد مقاومتی تعریف شود.
آخرین خبری که از اعتبار پروژه اعلام شد، مبلغ حدود ۵۰ میلیارد تومان بوده و قرار شد با بکارگیری توان بخش خصوصی و پژوهشگران، از نظر اقتصادی برای کشور ارزش آفرینی کند.
در این زمینه از سال اول شکل گیری دولت یازدهم، شورای راهبری جویشگر بومی متشکل از نمایندگان پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و نمایندگان بخش خصوصی تشکیل و شروع به کار کرد. در این پروژه هدف این بود که با فرهنگ سازی و تولید زیرساخت های کیفی، کاربران ایرانی از خدمات جست وجوی متنی، تصویری و هم چنین موتور جست وجوی نقشه و ترجمه ماشینی، از موتورهای جست وجوی بومی استفاده کنند.
جویشگر بومی یکی از این گزینه های جایگزین داخلی است که هم چنان از اهمیت برخوردار بوده و به آن توجه می گردد. مسئولان معتقدند در سال های اخیر جویشگرهای بومی در زمینه افزایش توانمندی های زیرساختی و فنی پیشرفت قابل ملاحظه ای داشتند. همچون این پیشرفت ها می توان به قابلیت خزش میلیاردها صفحه و به روزرسانی هم زمان و برخط نمایه های جست وجو اشاره نمود. همینطور با توسعه ابزارهای پردازشی و دادگان فارسی توانمندی های خویش را درباره درک و بسط نیاز اطلاعاتی کاربر افزایش داده اند. با این حال، تعداد پرس وجوی روزانه جویشگرهای بومی به بیشتر از ۲۰۰ هزار برسد اما این عدد در مقایسه با حدود ۳۰۰ میلیون پرس وجوی روزانه کاربران ایرانی از گوگل همچنان عدد قابل توجهی محسوب نمی گردد.
ازاین رو باآنکه به نقل از مسئولان، بازدید جویشگرهای بومی به روزانه بیشتر از ۷۰۰ هزار بازدید و ۲۰۰ هزار پرس وجو دست یافته اند، اما با عنایت به آماری که سایر جویشگرهای بومی دارند، این اعداد کافی نیست و باید به روزانه چند میلیون پرس وجو رسید. درواقع به نظر می آید هنوز جویشگر بومی با خیلی از جویشگرهای بومی نظیر یاندکس روسیه فاصله قابل توجهی دارد و بطور قطع برای رسیدن به بلوغ مناسب باید مسیر دشوار و طولانی را بپیماید.
از سوی به اعتقاد کارشناسان، در یک نگاه درازمدت، علاوه بر آن که جویشگرهای بومی می توانند به استقلال ملی در فضای سایبری کمک کنند، به شکلی موتور محرکه ی صنعت IT کشور هم محسوب می شوند، چونکه به خوبی می توانند مشتریان را به کسب وکارهای مورد نیاز خود هدایت کنند. از این لحاظ، تأثیر بسزایی در رونق فضای کسب و کار IT داشته و فرصت های شغلی فراوانی را تولید خواهند کرد.
موتور جست وجو دراقع ابزاریست که به منظور جست وجو در وب برای به دست آوردن اطلاعات درخواست شده، به کار می رود. در این راستا، موتور جست وجو باید در یک فضای رقابتی توجه و اعتماد کاربر را به خود جلب نماید، بتواند بخشی از نیازمندی های مردم را با استفاده از توانمندی داخلی تامین کند و مردم برای یافتن پاسخ سوالات خود به موتورهای جست وجویی رجوع کنند که محتوای داخلی را عرضه می دهد.
فاصله ی زیاد جویشگرهای ایرانی با مشابه هایشان
اما به نظر می آید جویشگرهای بومی ما، هنوز با مشابه های خود در سایر کشورها فاصله دارند. «گرگر» و «پارسی جو» موتورهای جست وجوی ملی هستند که قدمت آنها به حدود ۱۰ سال می رسد و «یوز» هم بعد از آنها به وجود آمد. البته هم اکنون تنها یوز و پارسی جو در کشور فعالیت دارند اما همین جویشگرها هم ظاهرا آنچنان که باید مورد استقبال عمومی قرار نگرفته اند و هم چنان تمایل کاربران برای رجوع به موتور گوگل بیش تر است.
در توضیح دلایل راه اندازی جویشگرهای بومی بارها گفته شده که در هیچ کجای دنیا، جویشگر بومی با هدف پر کردن جای گوگل و یاهو راه اندازی نمی گردد. اما با مطرح شدن پروژه جستجوگر ملی، بسیاری تصور می کنند که این جویشگر مقرر است جای گوگل و یاهو را بگیرد، به همین خاطر به صورت مداوم جویشگر بومی را با موتورهای جست وجو مقایسه می کنند درحالی که موتورهای بومی، دو هدف مختلف را دنبال می کنند و درواقع کارکرد این دو با یکدیگر متفاوت می باشد.
توسعه خدمات متنوع مطابق با نیازهای بومی و محلی، افزایش درآمد ملی با استفاده از کسب درآمد جویشگر بومی، ترویج و گسترش فرهنگ ایرانی-اسلامی در فضای مجازی، کمک به ایجاد مزیت رقابتی برای جویشگر بومی نسبت به رقبای غیربومی، توسعه زیرساخت های تولید و عرضه خدمات و محتوای جویشگر بومی، توسعه دانش و فناوری جویشگر بومی، حفاظت از اطلاعات و ارتقای امنیت ملی در فضای مجازی و بهره مندی از گزارشات ذائقه سنجی کاربران ایرانی برای ارتقای خدمات فضای مجازی از لزوم ها و اهداف کلان جویشگرهای بومی اعلام شده است.
نقاط قوت جویشگرهای بومی
از طرفی به اعتقاد برخی کارشناسان، خدمات موتورهای جست وجوی بومی در ایران هم اکنون هنوز به بلوغ کافی جهت استفاده همه جانبه نرسیدند و ازاین رو نمی توان آنها را به صورت کامل جایگزین کرد، اما می توان از آنها در زمینه هایی که قوت بیش تری دارند، بهره برداری نمود. بعنوان نمونه برای خدمت جست وجوی پیمایشی که در آن به دنبال آدرس یک سایت می گردیم، هم اکنون جویشگرهای بومی در وضعیت خوبی قرار دارند. یا سرویس های جانبی نظیر ترجمه ماشینی و سرویس خبر با استقبال خوبی از جانب کاربران بومی مواجه شده است.
در حال حاضر، داده های باارزشی در کشور در اختیار سازمان های مختلف قرار دارد که می تواند با انعقاد تفاهم نامه و تعامل با آنها در اختیار جویشگرهای بومی قرار گیرد و ارزش افزوده بیش تری را در جویشگرهای بومی تولید کند. همچون این موارد می توان به اطلاعات ۱۱۸ و پایگاه داده های پژوهشی نظیر پایان نامه ها و مقالات علمی اشاره نمود. عرضه سرویس های جست وجوی ویژه مدارس و کودکان هم از برنامه هایی است که به رونق هرچه بیش تر در استفاده از جویشگرهای بومی کمک خواهد نمود.
برای بررسی عملکرد جویشگرهای بومی و رصد مداوم میزان پیشرفت آنها از لحاظ کیفیت عرضه خدمات جویش، آزمایشگاه وب آزما ذیل طرح جویشگر بوجود آمده است. این آزمایشگاه به صورت دوره ای، از جنبه های مختلف به ارزیابی جویشگرهای بومی، در مقایسه با جویشگرهای مطرح بین المللی پرداخته و نتایج ارزیابی ها را در چارچوب گزارشهایی منتشر می کنند.
دقت جویشگرهای بومی: ۸۰ درصد
بر اساس آخرین نتایج گزارش شده توسط وب آزما، دقت نتایج عرضه شده توسط جویشگرهای بومی در حدود ۸۰ درصد دقت نتایج عرضه شده توسط بهترین جویشگرهای غیربومی است. البته تمرکز اصلی جویشگرهای بومی بر پرس وجوهایی است که به زبان فارسی عرضه می شوند و وب آزما هم در ارزیابی های خود این مورد را مورد توجه قرار داده است. با این وجود، توانایی شناسایی صفحات پرکاربرد و مهم انگلیسی و امکان جست وجو روی این صفحات هم مورد انتظار است و اساساً در ارزیابی ها هم لحاظ می گردد.
با تمام این اوصاف، این جویشگرها، هنوز فاصله قابل توجه و معناداری با جویشگرهای بین المللی نظیر گوگل دارند. این مورد خصوصا در میزان اقبال و جذب کاربران قابل مشاهده می باشد. در این زمینه علاوه بر فرهنگ سازی و تبلیغات نیاز به ایجاد مزیت های رقابتی برای جذب هرچه بیشتر کاربران هستیم.
با توجه به پیچیدگی و ابعاد کاری که برای توسعه جویشگر بومی متصور است و هم چنین وجود رقبای قدرتمند غیربومی، دستیابی به بازار قابل توجهی از کاربران، در کوتاه مدت امکانپذیر نیست. این مورد علاوه بر تلاش همه جانبه در حوزه فنی و بازاریابی، نیازمند خلق سرویس ها و خدماتی است که بعنوان مزیت رقابتی در مقابل رقبای غیربومی قابل عرضه باشد. یکی از راه های دستیابی به این امر، بررسی دقیق تر نیاز خاص بومی و ضعف ها و کاستی های خدمات غیربومی است.
